de koningsteden van Marokko

Ad en ik willen jullie allemaal hartelijk bedanken voor de ontvangen condoleances bij het overlijden van Riky. We waren ruim op tijd thuis om de prachtige afscheidsviering voor Riky (die ze zelf had geregisseerd) bij te wonen. We waren blij dit te kunnen meemaken. We zullen haar erg missen...

Maar het leven gaat verder en de klok tikt door... Het was fijn om even thuis te zijn tussen je vertrouwde spullen en weereens tv te kunnen kijken en vrienden en familie te ontmoeten. Maar het is toch een grote cultuurshock. Marokko is zo'n andere wereld dat in een week op en neer eigenlijk 2 cultuurshocks zijn. Voor de terugreis overnachtten we op Eindhoven Airport in het Tulip Inn hotel. Prachtig maar die luxe was niet aan ons besteed. Airco, geen raam open, dan sta je gegarandeerd op met hoofdpijn. We vlogen al om 8 uur s'morgens dus we waren keurig op tijd. Het was erg druk op de airport 4 vluchten tegelijk. Dan kan het personeel de veiligheidscontroles niet aan en loopt iedereen gestressd rond om op tijd zijn vlucht te halen. Waarom gooien ze niet een balie meer open...

Spannend hoe het bij de douane in Fes in Marokko zou gaan. De autosleutel en kentekenbewijs lagen op het kantoortje in de kluis en ja hoor tussen de bruine enveloppen zat er eentje met onze naam erop. Geen probleem, paspoort laten zien en het was ok. De bewaker van de parking kwam al met een stralend gezicht aanlopen. We hadden hem geld gegeven als hij op de Enjoy zou passen en hij had zijn beloning verdiend, er was niks gebeurd.

We gingen weer terug naar de camping in Fes "Diamant Vert" na de boodschappen bij de Marjane en bleven daar 4 nachten. Het was 36 gr. en de temperatuur liep nog steeds op. We namen s'morgens vroeg een taxi om Fes te bezoeken. Fes heeft zoals de meeste Marokkaanse steden een Joodse wijk (de mellah) Na de 2e wereldoorlog zijn de Joden die de oorlog overleefden naar Israel geemigreerd en een aantal naar Casablanca. De mellah staat hier na al die jaren van leegstand op instorten. De synagoge is onlangs gerestaureerd en vanaf het dak kijk je op het Joodse kerkhof met de witte graven. Vreemd idee dat een hele bevolkingsgroep die hier eeuwen heeft gewoond en gewerkt er niet meer is.

Veel Marokkaanse steden zijn opgedeeld in twee delen; de oude medina en de ville nouvelle (nieuwe stad). Tijdens het Frans protectoraat (1912-1956) werden naast de historische centra nieuwe steden gebouwd. Zo werd de Marokkaanse medina voor de sloophamer gered. Ook de koning heeft in Fes een paleis met prachtige zware bronzen deuren en enorme tuinen met bloeiende jacaranda's en bougainville, maar zijn helaas niet toegankelijk. De medina van Fes is erg groot en het is niet eenvoudig om je weg terug te vinden.

In de medina worden nog heel wat ambachten beoefend die in Europa al lang zijn uitgestorven zoals de leerlooijer, koperslager, wever, bandmaker enz. Je kunt hier dan ook prachtige artikelen kopen alleen heb je veel geduld nodig om tot een voor beide partijen aanvaardbare prijs te komen. In de stad heb je niet zoveel last van de warmte als op de camping. De restaurants en oude gebouwen hebben dikke muren waar de hitte niet snel doorheen dringt en er is zoveel te zien dat je weinig tijd hebt om aan de hitte te denken. Iedereen wil wat van je en het is heerlijk om dan na een paar uur in de hectische soukh in een riadh muntthee te drinken. Vaak zijn de riadhs moeilijk te vinden. Gewoon een deur in de lange muren, maar binnen is het heerlijk. Wat een rust en koelte.

Fes, Meknes, Rabat en Marrakech zijn koningsteden die allemaal ooit als residentie hebben gediend voor koninklijke families. Deze koningshuizen hebben een belangrijke rol gespeeld bij de vorming van Marokko. Vanaf de Berberoverheersing tot aan de Arabische invasie en het Europees kolonialisme tot de uiteindelijke onafhankelijkheid in 1956.

Meknes, de meest ondergewaardeerde koningstad viel bij ons in de smaak. Ruim opgezet met dubbele stadsmuren. Op het parkeerterrein stond al een koets klaar om met ons een rondje te rijden door de koninklijke wijk. Hier is ook het mausoleum van Moulay Ismail wat voor de verandering ook eens bezocht mag worden door niet moslims. (alleen de moskee van Casablanca is toegankelijk voor niet-moslims, de andere niet) Moulay Ismail bouwde hier vanaf 1672 zijn koningsstad met slaven die hij zeer slecht behandelde. Als je niet hard genoeg werkte werd je gedood. Hij roofde zijn bouwmaterialen van andere paleizen zoals in Marrakech en creerde hier zijn droom. Hij bouwde ook enorme voorraadschuren voor zijn bevolking en de 12.000 paarden. Enorm groot en gekoeld met een ondergronds waterbuizensysteem. Bij het paleis is een zoetwatermeer aangelegd waar de haremdames met hun bootjes konden varen. Het paleis van de grootvizier is nu een museum, erg mooi. Hier kun je nog heel goed de sfeer van die tijd voelen toen de sultans nog tientallen vrouwen en honderden kinderen hadden.

De koningstad Rabat sloegen we over. Er is geen camping (zeer vreemd) en het is inmiddels 40 graden (niet normaal voor de tijd van het jaar hier) We gaan noordwaarts langs de kust voor de laatste etappe van deze reis voor we oversteken naar Spanje.